Nieuws

Tentoonstelling Krachtig en sterk

“Krachtig en sterk; Kaarten vertellen verhalen over de Rijn en de Maas ”
In de middeleeuwen beschermden kastelen en stadsmuren mensen tegen aanvallen en oorlogen. In de vroegmoderne tijd werden deze voorzieningen aangevuld of vervangen door nieuwe, complexe vestingwerken. De nieuwe vestingtechnologie met citadellen op zee, bastions, grachten en wallen vormt tot op de dag van vandaag het gezicht van vele steden. Op sommige plaatsen zijn delen van de machtige gebouwen nog steeds behouden, op andere plaatsen volgen groene zones en verkeersroutes de loop van de verdedigingswerken.
De tentoonstelling toont tal van, nog weinig bekende, vestingplannen rond de Rijn en de Maas en gebruikt deze bronnen om te illustreren hoe technische innovaties de stedelijke ontwikkeling vanaf de 16e eeuw aanzienlijk hebben beïnvloed. Het documenteert ook de eeuwenlange gemeenschappelijke geschiedenis aan beide zijden van de Maas.
De tentoonstelling is gepland en georganiseerd door de grensoverschrijdende Stichting History Peel-Maas-Niersgebied / Stiftung Geschichte des Raumes Peel-Maas-Niers in samenwerking met het stadsarchief Venlo, Krefeld en Geldern, Heimatvereinen en het Museum Schloss Rheydt.
Museum Het Petershuis in Gennep 01.07.2024 – 01.09.2024

 

Herstart en wederopbouw

Onze nieuwe tentoonstelling ’Herstart en wederopbouw. Stadsontwikkeling in het Nederrijnlandse grensgebied na de Tweede Wereldoorlog’ gaat op stap. Eerste halteplaats: Kempen.
Waarom zien onze steden eruit zoals ze er thans uitzien? Die vraag wordt beantwoord door de reizende tentoonstelling ’Herstart en wederopbouw’.
PMN heeft, in samenwerking met het Kreisarchiv Viersen en de stad Kempen, de tentoonstelling naar Kempen gebracht. Zij is een absolute aanrader met veel informatie over de ontwikkeling van de Thomasstadt.
Ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van het einde van de oorlog in 1945 is in de tentoonstelling aandacht besteed aan de wederopbouw van verschillende steden in de euregio. “Het bijzondere is dat deze tentoonstelling een breed scala aan onderwerpen laat zien”, zegt drs. Frans Hermans, archivaris bij het gemeentearchief van Venlo en lid van PMN. “Zelfs de vooroorlogse periode en de verbindingen tussen dit tijdvak en de naoorlogse periode worden onder de loep genomen. De tentoonstelling gaat in op de huidige stedelijke ontwikkelingen en blikt in de toekomst”.
De wederopbouw van de steden in de euregio speelt zich af tussen historisch bewustzijn en radicale modernisering. Daarbij ligt het accent op ontwikkelingen in Krefeld, Geldern, Kempen, Venlo, Venray, Nijmegen, Straelen, Kleve, Mönchengladbach/Rheydt en Wachtendonk.
Op elke halteplaats worden lokale thema’s uitgediept en wordt de tentoonstelling aangevuld met lokale plannen, foto’s en ansichtkaarten. Zo hebben Tina Hirop, medewerker van het stadsarchief, en Dr. Yvonne Bergerfurth, lid van PMN en archivaris van de stad Geldern, zich gebogen over de herontwikkeling in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de Kempense Arnoldbuurt. “Mevrouw Hirop en ik zitten op een lijn: we lopen nu met een kritischer oog door onze stad en hebben enkele gangbare meningen over stadsvernieuwing op een aantal punten moeten heroverwegen”, aldus dr. Bergerfurth.
Bij deze reizende tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerd boek met essays over alle betrokken steden. Dit boek is vanaf 6 september 2020 in de plaatselijke boekhandels verkrijgbaar of te bestellen via info@peel-maas-niers.eu en https://www.peel-maas-niers.eu/de/category/publikationen/.
Het project ’Herstart en wederopbouw’ werd onder andere ondersteund door de Euregio Rijn-Maas-Noord.

De toegang tot de tentoonstelling is kosteloos.

Tentoonstellingstijden:

Krefeld, foyer van het stadhuis van Krefeld
De reizende tentoonstelling is van 2 t/m 17 maart 2023 te zien in de foyer van het gemeentehuis in Krefeld. De opening van de tentoonstelling vindt plaats op 2 maart 2023 om 18.30 uur in de foyer van het stadhuis van Krefeld. Adres: von-der-Leyen-Platz 1, 47798 Krefeld.

Krefeld, centrum voor volwassenenonderwijs Krefeld
De reizende tentoonstelling is van 20 maart tot 28 april te zien in het centrum voor volwasseneneducatie in Krefeld. Adres: von-der-Leyen-Platz 2, 47798 Krefeld.

Kevelaer, Nederrijnmuseum Kevelaer
De reizende tentoonstelling is van 29.10. tot 03.12.2023 in het Museum Kevelaer. Adres: Nederrijnmuseum voor folklore en cultuurgeschiedenis e.V. Kevelaer, Hauptstraße 18, Kevelaer. https://niederrheinisches-museum-kevelaer.de/

 

 

Tentoonstelling

“Krachtig en sterk
Kaarten vertellen verhalen over de Rijn en de Maas ”
In de middeleeuwen beschermden kastelen en stadsmuren mensen tegen aanvallen en oorlogen. In de vroegmoderne tijd werden deze voorzieningen aangevuld of vervangen door nieuwe, complexe vestingwerken. De nieuwe vestingtechnologie met citadellen op zee, bastions, grachten en wallen vormt tot op de dag van vandaag het gezicht van vele steden. Op sommige plaatsen zijn delen van de machtige gebouwen nog steeds behouden, op andere plaatsen volgen groene zones en verkeersroutes de loop van de verdedigingswerken.
De tentoonstelling toont tal van, nog weinig bekende, vestingplannen rond de Rijn en de Maas en gebruikt deze bronnen om te illustreren hoe technische innovaties de stedelijke ontwikkeling vanaf de 16e eeuw aanzienlijk hebben beïnvloed. Het documenteert ook de eeuwenlange gemeenschappelijke geschiedenis aan beide zijden van de Maas.
De tentoonstelling is gepland en georganiseerd door de grensoverschrijdende Stichting History Peel-Maas-Niersgebied / Stiftung Geschichte des Raumes Peel-Maas-Niers in samenwerking met het stadsarchief Venlo, Krefeld en Geldern, Heimatvereinen en het Museum Schloss Rheydt.
De opening is op 14 september 2019 in Rheydt Castle. De tentoonstelling zal ook te zien zijn in Geldern, Venlo, Krefeld, Rees, Venray en Stevensweert.
Museum Schloss Rheydt
14 september – 6 oktober 2019

Stadhuis van Geldern
09. Oktober – 31. oktober 2019

Hoofdlijn actuele beleidsplan

1) Hoofdlijn actuele beleidsplan

De stichting bestaat sinds 1978. Toen de stichting werd opgericht waren grensoverschrijdende activiteiten ongebruikelijk, maar de afgelopen decennia is dat intensief toegenomen, onder andere door de digitale mogelijkheden. We constateren binnen het werkgebied van de stichting accentverschuivingen, waarbij enerzijds een afnemend interesse is voor publicaties (met name van ouder bronmateriaal; zie hiervoor onderstaand overzicht van  ‘recente activiteiten’) en anderzijds meer aandacht voor meer actuele en visuele historische thema’s, die tot nu minder onze aandacht hadden. Daarbij zal enge samenwerking met o.m. musea, archieven, instanties, regionale overheden aan beide zijden van de grens een cruciale rol spelen.  Deze accentverschuivingen zullen ook hun neerslag krijgen in de samenstelling en werkwijze van onze stichting.

In de komende jaren zullen in dat kader de voormalige Staats-Nederlandse versterkingen en steden aan de Niederrhein, met name in handschriften, manuscripttekeningen en cartografische bronnen uit niet-Duitse archieven, bibliotheken, universiteiten uit o.m. Belgïe, Zweden, Engeland en Nederland door ons nader worden onderzocht om te kunnen komen tot grensoverschrijdende 2-talige publicaties en tentoonstellingen.

Voorts is een Duitstalige vertaling en publicatie van een Nederlandstalig manuscript in voorbereiding over de naamgever van het gewest Gelre, de latere provincie Gelderland. De middeleeuwse stad Geldern is in de loop van de eeuwen tot de komst van de Pruisen in 1703 omgebouwd tot vesting- en garnizoensstad. De verwachting is dat het manuscript, rijk voorzien van illustraties, einde 2017 in het Duits gedrukt kan gaan worden als een co-uitgave van de Stichting en de Förderverein Mespilvs te Geldern.

Een studiegroep, gevormd uit onze bestuursleden, bereidt de participatie, organisatie en financiering voor ter herdenking van grensoverschrijdende gebeurtenissen t.g.v.  Reformation (1517-2017) – Lutherjahr. Een en ander geschiedt onder meer met de Euregio rhein-maas-nord te Mönchengladbach. Mogelijk zal dit gepaard gaan met een expositie in Krefeld en Venlo en een grotere publicatie over de situatie in de regio van vóór de Reformatie, 500 jaar Reformatie, verschillende religies, ontwikkelingen in de 18e en 19e eeuw en de ontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog. Realisatie: 2017/2018.

2) Beloningsbeleid

Wat het beloningsbeleid aangaat, geldt dat de bestuursleden hun werkzaamheden als onbetaald vrijwilliger verrichten en geen enkele beloning daarvoor ontvangen.

3) Recente activiteiten

  • Herbewerking van de uitgave uit 1860 van H. Ferber Geschichte der Familie Schenk van Nydeggen. De nieuwe uitgave is op twee locaties gepresenteerd: op 24 september 2013 in het Refektorium te Geldern door de bewerker en tevens onze voorzitter dr. Stefan Frankewitz. De andere presentatie op 27 september 2013 geschiedde in het Limburgs Museum te Venlo door de plaatsvervangende voorzitter drs. Jos Schatorjé, wegens het tussentijds plotseling overlijden van St. Frankewitz.
  • De gesprekken met het Landschaftsverband Rheinland om te komen tot een oorkondenboek van het Overkwartier is mede door dit overlijden in een impasse geraakt. Ook de beoogde Krefeldse projectleider moest door benoeming elders afhaken.
  • De uitgave van ongeveer 150 getranscribeerde Latijnse en Nederduitse oorkonden van anno 1323 tot 1550 kon met jarenlange vrijwillige mankracht en financiële steun van onze Stichting door het ‘Collegium Augustinianum’ te Gaesdonck/Goch uiteindelijk in 2014 gerealiseerd worden. Verkrijgbaar bij: boehmer@gaesdonck.de
  • De Archivberatungsstelle van de Landschaftverband Rheinland(LVR) te Pulheim gaat aan de hand van voornoemde getranscribeerde oorkonden de publicatie verzorgen van regesten. De publicatie hiervan zal nog in 2016 plaatsvinden in de serie Nichtstaatliche Archive van het Landschaftsverband Rheinland. Deze uitgave is mogelijk geworden door een substantiële financiële bijdrage van onze Stichting. De openbare presentatie door LVR hiervan zal te Gaesdonck geschieden op 6 december 2016.
  • In 2015 kon het ‘Collegium Augustinianum’ te Gaesdonck/Goch, door een grote bijdrage aan mankracht alsook een financiële ondersteuning van onze Stichting, ongeveer 600 Latijnse en Nederduitse getranscribeerde oorkonden uitgeven van het voormalige Cisterciënserinnenklooster onder de titel Urkunden des ehemaligen Zisterzienserinnenklosters Graefenthal (Vallis Comitis) over de periode 1250 – 1691
  • Een 2-talige herdenkingspublicatie Epitaph für Stefan Frankewitz (816 pagina’s) is met onze financiële en wetenschappelijke steun in samenwerking met de Förderverein Mespilvs in 2015 tot stand gekomen. Het is verschenen als nr. 23 in onze publicatiereeks. Vele bestuursleden leverden daarvoor een historische bijdrage.

Gedenkboek

Op 17 december 2015 verschijnt een gedenkboek (816 pagina’s) voor onze overleden voorzitter Dr. Stefan Frankewitz, geschreven door meer dan 30 vakgenoten en vrienden. Hij heeft zich decennialang intensief bezig gehouden met de geschiedenis van de Nederrijnse regio, met inbegrip van het voormalige Overkwartier van Gelre. Hij bewoog zich op uiteenlopende terreinen: stadsgeschiedenis, geschiedenis van kastelen, zegelkunde, taal- en dialectkunde, nederzettingsgeschiedenis, adelsgeschiedenis , archeologie en monumentenzorg. Hij koesterde zijn vele contacten met Nederlandse en in het bijzonder Limburgse en Gelderse collegae en werkte veelvuldig met hen samen aan publicaties, tentoonstellingen en andere activiteiten. Tot aan zijn overlijden was hij voorzitter en tegelijkertijd een van de meest actieve leden van de Stichting Historie Peel Maas Niersgebied.

Symposium over grenzen

Bij gelegenheid van het 30-jarige jubileum van de Stichting Peel-Maas-Niers vond op 7 november 2008 in het Limburgs Museum te Venlo een symposium plaats over de cultuurhistorische betekenis van grenzen. Limburg en de Nederrijn zijn in hun geschiedenis steeds een grens- en doorgangsgebied geweest, met de nodige conflicten en uitdagingen. Tot aan het Congres van Wenen waren delen van Limburg Pruisisch. Pas in 1839 werd de definitieve grens met België vastgesteld en tot 1867 maakte het gebied deel uit van de Duitse Bond. De betekenis van grenzen kan niet overschat worden. Grenzen hebben hun sporen getrokken: in het landschap, de infrastructuur, het economische handelen, de natievorming, het geloof, de taal, kortom in het hele culturele en sociaal-economische leven.

Voor de jaren 2016 – 2018 zijn diverse activiteiten opgestart, waarvoor o.a. archief onderzoeken en vertaalwerkzaamheden lopende zijn.